Honswijkerplas

Zand / grind

Klei

Grond voor herinrichting

GPS project +51° 58' 55,037", +5° 9' 9,628"

Ligging nabij Tull en 't Waal, rechteroever Lek

In samenwerking met Recreatieschap Stichtse Groenlanden

Status project In uitvoering

Contactpersoon Afdeling Landschapsontwikkeling

Honswijkerplas

Historie

Aan de Lek, nabij het dorp Tull en ’t Waal ligt het project Honswijkerplas. Het project behelst de winning van klei en zand in combinatie met de aanleg van een recreatie- en een natuurplas met een totale oppervlakte van circa 50 hectare.

Recreatieplas Honswijkerplas

De afgelopen jaren zijn de uiterwaarden ontwikkeld tot een recreatiegebied met een totale oeverlengte van 3.000 meter waarvan 630 meter zandstrand met een speelplaats van 1.000 m2. Ook zijn er verschillende faciliteiten aangebracht zoals bankjes, picknickbanken, vissteigers, een toiletunit en 500 parkeerplaatsen. Al deze voorzieningen zijn volledig privaat gefinancierd vanuit de delfstofwinning. De recreatieplas werd in 2014 opgeleverd en in gebruik genomen door de omgeving. De zandwinning eindigde in 2015. Vanaf 2016 tot 2027 wordt gewerkt aan de voltooiing en herinrichting van de natuurplas.

Substainable Development Award 2016

Dekker ontving in 2016 voor dit project de UEPG Substainable Development Award 2016 in de category Economic Contribution & Added Value to Society.

honswijkerplas-an-economical-project-execution.pdf

Doel

Het project kent de volgende doelen:

Winning van ca 250.000 m3 keramische klei, 1,1 miljoen m3 industriezand en 1,7 miljoen m3 ophoogzand. Deze bouwgrondstoffen zijn gebruikt voor bijvoorbeeld de productie van beton en het maken van ophogingen of fundaties. De winning is in 2015 afgesloten.
Herinrichting van de zuidelijke plas tot een natuurplas en afscheiding ervan door het aanleggen van een dam. Dit met aanvoer van ca 1 800 000 m3 grond of waterbodem die in de omgeving vrijkomt en in dit gedeelte van het project een nuttige toepassing krijgt.
Realisatie van een recreatieplas voor intensieve recreatie waarvan op zonnige dagen zo'n 2000 recreanten gebruikmaken. De plas heeft een totale oeverlengte van 3 kilometer waarvan eenderde uit strand en zonne- en speelweides bestaat. Dit alles is geheel gefinancierd uit de delfstoffenwinning.
Verkleinen overstromingsrisico vanuit de rivieren door het versterken van de de primaire waterkering met een binnenbermverzwaring.
Verbeteren van de waterkwaliteit waarvan Rheofiele vissoorten van profiteren (terugkomst van de zalm in Nederlandse rivieren).
Het inrichten van een veilige leefomgeving voor diverse soorten amfibieën en (broed)vogels conform de Natura 2000 richtlijnen.

Herinrichting tot recreatie- en natuurplas

Fase 1: ontwikkeling en aanleg van recreatieplas

Omdat de plas geschikt moest zijn om in te zwemmen, is er een strand aangelegd met een flauw aflopend talud tot 2 meter waterdiepte en een daarbij horende ballenlijn waarbinnen veilig gezwommen kan worden. Van deze zwemplas wordt de waterkwaliteit gemonitord. Ook zijn tal van voorzieningen aangelegd; bijvoorbeeld een toiletgebouw (tevens aangepast voor invaliden), een speelplaats en parkeervoorzieningen voor 500 auto's.

Fase 2: ontwikkeling en aanleg van de zuidelijke natuurplas

De herinrichting sluit aan op de reeds aanwezige elementen in de directe omgeving (ooibos, rietland, poelen). Er worden eilanden aangelegd die geschikt zijn voor diverse flora en fauna. Bij deze plas worden bewust geen voorzieningen aangelegd. Hierdoor kan de rust in dit gebied bewaard blijven en kan de natuur hier zijn gang gaan. In het gebied komen nu al vogels zoals bijvoorbeeld de witte kwikstaart, fazant, fuut en de torenvalk voor. Ook zijn er bevers gespot. Ook is er een rijke oevervegetatie aanwezig met soorten als lisdodde en gele lis.

Fase 3: voltooiing en herinrichting van de natuurplas

In de voltooiingsfase van de natuurplas is een dam gemaakt, die de scheiding vormt tussen de noordelijke plas (die bestemd is voor intensieve recreatie) en de zuidelijke plas. Hierdoor is een nieuwe wandelroute ontstaan. Ook is er langs de dijk een apart, ondiep deel van de plas gecreëerd. Dit deel van de plas is bijzonder geschikt voor de ontwikkeling van onderwatervegetatie en kan als paaiplaats dienen voor vissen en amfibieën.

Partners

Het beheer van de recreatieplas is in handen van Recreatieschap Stichtse Groenlanden.

Landschap, flora & fauna

Door de aanleg en inrichting van de plassen ontstaat een interessant gebied voor diverse fauna.

Oeverzwaluwen kunnen zich gaan nestelen in steile oevers.
Geschikte foerageerplek voor vleermuizen.
Aantrekkelijk milieu voor amfibieën door de aanleg van ondiep water.
Aantrekkelijk voor veel vogelsoorten: witte kwikstaart, fazant, meerkoet, fuut, grauwe gans, blauwe reiger, nijlgans, kokmeeuw, aalscholver, houtduif, oeverzwaluw, buizerd, torenvalk, spreeuw, wilde eend, wintertaling, rietzanger, graspieper en oeverloper.
Geschikt voor het vestigen van bevers. De eerste zijn gesignaleerd.

Flauwe natuurvriendelijke oevers

Een diepe zandwinplas met steile oevers heeft een lage ecologische waarde. Daarom wordt bij de eindafwerking van de plas aangesloten bij de reeds aanwezige elementen in de directe omgeving (ooibos, rietland, poelen). Ook wordt de ecologische waarde verhoogd door een flauwe natuurvriendelijke oever te realiseren. Het bodemoppervlak van de plas wat biologisch beschikbaar wordt, neemt daarmee toe.

Beheer

De recreatieplas, de noordelijke plas, is in beheer van Recreatieschap Stichtse Groenlanden.

Materieel

Zandzuiger de Merwede 5 verrichte de winwerkzaamheden in de periode tot in 2015. Vanaf 2016 tot 2027 wordt gewerkt aan de voltooiing en herinrichting van de natuurplas.

Documenten

Bbk Inrichtingsplan

bbk-inrichtingsplan-honswijkerplas.pdf

besluit-goedkeuring-bbk-inrichtingsplan-honswijkerplas.pdf

Nota Bodembeheer

nota-bodembeheer-honswijkerplas.pdf

besluit-goedkeuring-nota-bodembeheer-honswijkerplas.pdf

Waterwet (RWS)

beschikking-watervergunning-rws-2017214624.pdf

bijlages:bijlage-129.pdf ; bijlage-229.pdf ; bijlage-329.pdf ; bijlage-429.pdf ; bijlage-529.pdf ; bijlage-629.pdf ; bijlage-729.pdf ; bijlage-829.pdf ; bijlage-929.pdf

Expertcommissie Kwel Honswijkerplas

Eindevaluatie Expertcomissie Kwel Honswijkerplas